_320.jpg)
آرینا خبر - رامین حسن زاده - نوروز مجموعه‌ای از جشن‌ها و مناسبت‌ها با آداب و رسوم و آیین های خاص خود در مناطق مختلف ایران زمین می باشد.
توصیف نوروز
نوروز از آیین های بسیار کهن ایرانیان آریایی و یکی از کهن‌ترین جشنهای به جا مانده از دوران ایران باستان با بیش از سه هزارساله می باشد.
خاستگاه نوروز در ایران باستان است و جغرافیای نوروز شامل: مناطق گوناگون فلات ایران، آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه، منطقه بالکان، ترکیه، عراق، سوریه، افغانستان، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، سودان، زنگبار و ... می باشد که مردم این مناطق نوروز را به عنوان عید جشن می‌گیرند و آن را گرامی می دارند.
همچنین کشورهایی مانند مصر و چین جشن هایی مشابه مراسم نوروز دارند.
رامین حسن زاده - فعال رسانه ای و مدیر مسئول آرینا خبر
پایگاه خبری و اطلاع رسانی ایرانیان
نوروز یکی از بزرگترین جشنهای ملی ایران و در نخستین روز از سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه (سال شمسی) آن گاه که روز و شب برابر گردد، می‌باشد.
نوروز، روز آغاز سال نو است. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. جشن آغاز سال نوی ایرانی، جشن فروردین، جشن بهار، جشن سال نو نزد آریائیان است.
جشن نوروز با تحویل سال یا لحظه برابری اعتدال بهاری آغاز می‌شود و مردم در این روز نوروز را به هم تبریک میگویند و با چهره شاداب به استقبال بهار میروند. آنها در این روز در کنار خانواده خود به شادی می پردازند.
نوروز به عنوان یک جشن قدیمی و کهن در سرزمین های ایران باستان به اقوام متعدد در این منطقه به ارث رسیده است که با هویت و شناسنامه ایرانی به عنوان نماد پیوند دهنده اقوام، ملت ها و افراد ایرانی در منطقه ایران زمین از آن با شادی و نیکی یاد می‌شود.
ایرانیان نوروز را آغازگر رستاخیز طبیعت، رویش و زایش طبیعت می دانند و بر این باور هستند که در نوروز، همزمان با رویش و زایش طبیعت، انسان ها هم باید با نگرش و اندیشه نو، روزگاری نو و جدیدی در جهت شادابی و زندگی بهتر آغاز کنند.
نوروز مجموعه‌ای از جشن‌ها و مناسبت‌ها با آداب و رسوم و آیین های خاص خود در مناطق مختلف ایران زمین می باشد.
جشنهای سال نو یا جشنهای عید نوروز در ایران برنامه‌های متعددی دارد که ابتدا با خانه‌تکانی و تمیز کردن منازل شروع می شود.
نوروزخوانی از مناسبت‌های قبل فرا رسیدن فصل بهار و شروع عید نوروز در شهرها و روستاهای ایران زمین است.
چهارشنبه‌سوری و افروختن آتش اولین مناسبت و جشن رسمی قبل از فرا رسیدن سال نو و شروع عید نوروز می باشد و نیاکان ما پیش از آغاز سال نو و جشن نوروز با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن و دعای خیر برای یکدیگر این مراسم و آیین را پاس می داشتند.
بعد از جشن چهارشنبه سوری آخرین پنجشنبه سال رفتن به مزار و آرامگاه تازه درگذشتگان برای تکریم و احترام به آنها است.
حاجی فیروز یا خواجه پیروز، پیام‌آوران رسیدن فصل بهار و عید نوروز هستند که قبل از شروع سال نو در خیابان‌ها و کوچه ها با شادی و شادمانی و با ترانه‌خوانی رفتن زمستان و آمدن بهار و نوروز را به مردم مژده می‌دهند.
تدارک سفره‌های نوروزی یکی از آیین‌های مشترک در مراسم نوروز در بین مردمی است که نوروز را جشن می‌گیرند.
سفره هفت سین جنبه نمادین در سفره‌های نوروزی دارد که مجموعه‌ای از هفت چیزِ نمادین است که نام هر یک از آنها با حرف سین شروع می‌شود و هر کدام از آنها فلسفه و تعبیر خاص خود را دارد که قبل از شروع سال نو و در تمام منازل و مراکز ایرانی معمولا چیده می‌شود.
از مناسبت های دیگر جشنهای عید نوروز، نیت کردن آرزوهایی همچون: سلامتی، باروری، بردباری، برکت، پیروزی، خردورزی، موفقیت، روزگار بهتری و ... در لحظه تحویل و شروع سال نو برای خود و دیگران می باشد.
غذاهای نوروزی، دید و بازدیدهای نوروزی اقوام، پوشیدن لباس نو و پاک نوروزی، عیدی دادن به فرزندان، سفرهای نوروزی و سیزده‌به‌در از مناسبت‌های دیگر عید نوروز می باشد.
نوروز، با عنوان رسمی روز بین‌المللی نوروز، توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی و معنوی بشر به ثبت جهانی رسیده است.
نوروز، بزرگترین پرونده ثبت شده چند ملیتی در فهرست میراث جهانی یونسکو است و موفق‌ترین مصداقِ فلسفه برای نزدیکی فرهنگی میان ملتها و برداشتن دوری‌ها و دیوارها است و نشانه بارزی است از پیوستگی فرهنگی و قدرت فرهنگ و پرواز همای دوستی بر فراز دره‌های جدایی‌های مصنوعی در میان مردمان و اقوام ایران باستان و ایران زمین، مردمانی که با فرهنگِ مشترک و کهنِ تاریخی از جمله عید نوروز نشان می دهند که با یکدیگر پیوندهای دیرین دارند.
عید نوروز جشنی باستانی و مهمترین جشن ایرانیان است.
ویژگی های حوزه تمدنی نوروز
نوروز از آداب و رسوم ایرانیان قدیم به جا مانده است و هنوز هم بزرگترین و درخشان‌ترین جشن ایرانیان به‌شمار می‌رود. همه در این روز لباس نو می‌پوشند. دوستان و آشنایان به دیدن یکدیگر میروند، مهمانی‌ها برپا می‌شود و به شادی و تفریح می‌پردازند.
شباهت و نزدیکی آیین‌های نوروز در مناطق ایران باستان سبب شده است تا مردم با همبستگی و روحیه ای شاد این آیین باستانی را گرامی داشته و جشن بگیرند.
نوروز ریشه طولانی در فرهنگ مناطق ایران باستان دارد، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه توصیف شده است که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند و گرامی می دارند.
نوروز ایرانیان، سرشار از فرهنگی غنی با پشتوانه های عظیم فکری و عقیدتی، برای آغاز سالی همراه با خوشبختی، سلامتی، سعادت و خیر دنیا و آخرت برای همگان است.
به گواهی تاریخ برگزاری جشن و آیین های شادی در فرهنگ سرزمین ایران جایگاه ویژه و بزرگی داشته است.
در جغرافیای تمدن ایران زمین، بزرگترین جشن که تمام اقوام با هویت سرزمینی و تاریخ فرهنگی مشترک ایران باستان داشتند جشن رویش طبیعت و آغاز فصل بهار و و نخستین روز سال به تقویم خورشیدی یعنی نوروز با رعایت آداب و آیین های خاص خود می باشد.
نوروز، ریشه های طبیعی و جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و اعتقادی در بین مردمان ایران زمین داشته و دارد.
نوروز روز نو، اندیشه نو، نیت و آمال نو است.
برگزاری جشن نوروز در این منطقه از کره خاکی که به نوعی اقلیم و گستره فرهنگی ایران بزرگ و زمانی زیر مجموعه امپراطوری ایران بوده است، هنوز نمادی دل انگیز و مهر آفرین از نگاه ایرانیان به خود، خدای خود و همنوعان خود می باشد، رسم با اصالتی که همچنان می درخشد و انسان ها را به مهرورزی، دوستی، صلح و همزیستی، همپیمانی با یکدیگر و شادی و شادمانی دعوت می‌کند.
آیین نوروز از مهمترین عوامل پیوستگی فرهنگی ایرانیان که بسیاری از عناصر هویت‌ساز ملی ایران را در خود جمع آورده است.
نوروز میراث فرهنگی مشترک اقوام ایرانی و جشن اتحاد ملت‌های منطقه است و آنان را به گذشته‌های دور می‌برد، گذشته‌هایی که مملو از وحدت، انسجام ملی و همزیستی بوده است.
جشن نوروز یکی از میراثی می باشد که استقلال، هویت و همدلی ایرانیان را تا به امروز حفظ کرده است.
در تاریخ و تمدن ایران و در آیین های و در باورهاى کهن هزاران ساله آن نوروز تجلی گاه یگانگى، هم اندیشى و همدلى ایرانیان در درون و برون مرزهاى ایران زمین است که آن را فراتر از یک جشن ساده ملی مطرح می نماید.
نوروز به عنوان یک جشن کهن، از اقوام متعدد منطقه ایران باستان به میراث رسیده که با اشتیاق خود، شناسنامه ایرانى گرفته و به نماد پیوند و همبستگی بین افراد و اقوام ایرانى و ملت ایران تبدیل شده است.
امروزه عید نوروز با آیینی کهن، به عنوان یکى از مهمترین عناصر فرهنگ ملى و منطقه اى فارس زبانان و عامل همبستگى ملى اقوام تشکیل دهنده ایران باستان و نیز بستر پیوستگى فرهنگى ملل همجوار و هم مرز ایران به شمار مى رود.
فرصت های تاریخی و طلایی حوزه تمدنی نوروز
برپایی با شکوه جشن عید نوروز با شناختن تاریخ این مرز و بوم کهن و با تکیه بر تمدن، فرهنگ و سنت ها، وسیله ای برای همبستگى ملى و حفظ هویت ایرانی در برابر هجوم فرهنگ های مختلف می باشد.
با برگزاری باشکوه ایام ملی عید نوروز، می شود با کمی خردورزی، نیک اندیشی و برنامه ریزی درست، جامعه گرایی نیک ایرانی را در جغرافیای نوروز و مناطق وارث تمدن ایرانی رونق و گسترش داد و تاثیرات و ثمرات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و ... آن را در میان مدت به وضع مشاهده کرد.
میراث فرهنگی مشترک ایران و کشورهای و مناطق جدا شده از آن از جمله: زبان و ادبیات فارسی، آیین‌هایی چون نوروز، آثار باستانی، اقوام مشترک و ... سبب شده تا این مناطق در حوزه نفوذ تمدن ایران زمین به عنوان یک فرصت بسیار ارزشمند و برگ برنده و اثرگذار و بزرگی برای ایران در دنیا باشند، که متاسفانه دولت مردان، سیاست گذاران، سیاست مداران و مدیران اداری ایران به شدت به این ظرفیت طلایی بی توجه و از آن غافل اند.
طبق اسناد تاریخی که برجای مانده، ایرانیان ملتی با نشاط بوده‌اند و فرهنگ ایرانی سرشار از نشاط و شادی بوده است و این شادی‌ها در عید نوروز متبلور شده است.
ایرانیان از هر قوم، طایفه، زبان وگرایشهای فکری جشن عید نوروز را گرامی می‌دارند و در سایه آن بر ماندگاری خود در طول تاریخ می افزایند، تا این آیین ملی کهن در گستره ایران زمین از عوامل مهم سبب ساز حفظ تمامیت ارضی کشور ایران شود و یکی از عوامل مهم پیوستگی فرهنگی، وحدت و انسجام ملی ایرانیان باشد.
شایسته می باشد که ایران و ایرانیان عملا پرچمدار نوروز باشند، چرا باید اینگونه منفعلانه اجازه دهیم کشورهای منطقه همه آداب، آیین ها، رسم و رسوم، فرهنگ و شخصیت های به نام ایران زمین را به نام خود ثبت کنند و خود را صاحب آن جا بزنند.
فلسفه، ریشه و تاریخچه سفره هفت سین نوروزی را می شود چنان در سراسر جهان معنا، تعبیر و بازگو نمود که هر سین بر سفره این سنت قدیمی ایرانیان چه مفهومی از زندگی را به انسان ها می بخشد.
نوروز با دعوت انسان برای بازگشت به خویشتن، درک همزاد پندارانه انسان با عالم پیرامون و دعوت به فطرت است.
شایسته است مدیران محترم سازمان ها و مراکز اداری فرهنگی ایرانی در راستای ثمرات جهانی شدن نوروز و اتحاد فرهنگی اقوام و ملت های ساکن در حوزه جغرافیایی نوروز کوشا و به تاریخ این سرزمین پاسخگو باشند.
امروز نوروز قابلیت جهانی شدن پیدا کرده و سازمان ملل آن را به عنوان روز جهانی اعلام کرده، ظرفیت بی نظیری در جهت گسترش مناسبات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشورهای حوزه تمدن نوروز که می تواند انسجام و همبستگی بیشتر ملت ها را در پی داشته باشد.
امروز باید به جهان و جهانیان نشان دهیم که نوروز در جهت صلح، دوستی، شادی و نماد زندگی برای همه جهانیان است و مرزی نمی شناسد و اهمیت، ریشه و ویژگی های نوروز، سرشت، پاکی و فلسفه فرهنگ کهن نوروز را به خوبی برای جهانیان بازگو و ترویج نمایم و این مهم زمانی به سرانجام می رسد که قدردان فرصت های تاریخی تمدن ایران زمین باشیم و در رونق و گسترش این فرهنگ بکوشیم که یقینا به نفع ایران و ایرانیان است.
اگر به خاستگاه، ریشه و فلسفه نوروز چه در داخل و چه در خارج ایران توجه نشود و کوتاهی گردد مانند: نظامی گنجوی ، فارابی ، مولانا، خوارزمی و ... توسط کشورهای حوزه نوروز مصادره خواهد شد و آنگاه مردم ایران فقط حسرت خواهند خورد و همه ما شرمنده تاریخ ایران زمین خواهیم بود.
البته باید توجه داشت که نوروز تنها جشنی است که با شروع سال طبیعی و بهار طبیعت آغاز می‌شود. این جشن در فرهنگ ایرانی پیوند محکمی با خیرخواهی و خیراندیشی دارد که ایرانیان به آن اعتقاد داشته‌اند.
نوروز با قدمتی بیش از سه هزار سال در فرهنگ ایرانیان دارای ظرفیت بالا و کارکردهای مختلف در بخش های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... می باشد که پس از گذر از فراز و فرودهای بسیار همچنان در فرهنگ ایرانیان و فارسی زبانان می درخشد.
نوروز دارای ظرفیت های بالا و بی‌نظیر برای: انسجام ملی و انسجام اجتماعی، دوستی و مهرورزی، مایه امیدواری و خوش‌بینی، صلح و همزیستی، همپیمانی با یکدیگر، شادی و شادمانی، نشاط افزایی فردی و اجتماعی، تحرک و نشاط، وحدت و اتحاد، مشارکت های اجتماعی، پیوستگى فرهنگى اقوام همجوار و هم مرز با ایران، ارزشمندی هویت و همدلی ایرانیان، نشاط و سرزندگی، رونق کسب و کارهای اقتصادی، رونق تجارت، رونق گردشگری، توسعه مشاغل فصلی صنعت توریسم، رونق صنعت غذاهای سنتی، بومی و محلی، اقبال عمومی جهت خرید کالاهای مرتبط با آیین نوروزی، بازید از آثار تاریخی و فرهنگی، اماکن مقدس و مذهبی و آشنایی بهتر میراث فرهنگی، پیوندهای سیاسی و همکاری های ناشی از آن، پیوندهای علمی و همکاری های ناشی از آن، سپری در برابر تهاجم فرهنگی بیگانه و ... می باشد و جشن نوروز از نسلی به نسل دیگر و از عصری به عصر دیگر انتقال یافته و تا به امروز همچنان ایرانیان پیوند عمیق خود را با آن حفظ کرده اند، آیینی که مورد قبول و احترام همگان در ایران زمین و کشورهای حوزه تمدن نوروز واقع شده است.
نوروز جشن ایرانی و یکی از از کهن ترین، باشکوه ترین و مهم ترین جشن ها در ایران و کشورهای حوزه تمدنی ایران با فرهنگی مشترک است و عاملی برای همگرایی فرهنگی میان ایران و کشورهای حوزه ی تمدنی ایران محسوب می شود.
نوروز چنان با احساسات و روح ایرانی‌ها چنان آمیخته شده که فارسی زبان ها هرساله آن را با شادی و سرور در مقیاس اجتماعی گسترده جشن می گیرند.
با توجه به بستر فرهنگی مناسب، نوروز فرصتی تاریخی و ارزشمند تمدن ایران زمین و ایرانیان است برای ایجاد اتحادیه همکارهای کشورهای وارث نوروز در قلمرو جغرافیایی و حوزه تمدنی ایران باستان.
کشورهایی با هویت و تاریخ مشترک و همگرایی که زمانی در حوزۀ تمدنی ایران باستان قرارداشتند و هر یک به نوعی نوروز را آغاز زایش طبیعت می خوانند و سنت های نوروزی را ارج می نهند و آیین کهن نوروز، آداب و رسوم، و باورها و اعتقادات دینی خود را در نوروز حفظ کردند.
شایسته است تا با دستور رئیس جمهور محترم کارگروهی به ریاست معاون اول ریاست جمهوری و دبیری وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حضور وزرا و مسئولین اداری مربوطه کشور و در راستای برگزاری با شکوه و بین المللی ایام عید نوروز و همکاری مشترک با کشورهای حوزه تمدنی نوروز کوشا و فعال باشند.
حال چگونه می توان از آیین عید نوروز برای همبستگی و گسترش همکاری میان کشورهای حوزه ی تمدنی ایران بهره گرفت؟
ایرانیان با آداب و رسوم مختلف نوروز بسیار خوش‌ذوق بودند که آغاز سال خود را چنین مناسبت طبیعی و نجومی قرار دادند و این نشان‌دهنده عمق فرهنگ کشورهایی است که نوروز را آغاز سال خود تعیین کردند.
آیین نوروز با هویت و آداب مشترک می تواند مبنای تعاملات همکاری جویانه ی کشورهای حوزه تمدنی ایران به خصوص در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در وسعت جغرافیایی فارسی‌زبانان قرار بگیرد و سبب شکل گیری همکاری های راهبردی و به دنبال آن ایجاد منافع مشترک و امنیت جمعی میان مناطق ایران باستان با سر زمین مادری ایران زمین گردد.
با توجه به آداب و رسم و رسوم و جایگاه آیین نوروز، مناسبات و تشابه های فرهنگی ایران با کشورهای منطقه، شاخص ها و مولفه های مشترک فرهنگی می تواند به عنوان بستری برای همگرایی فرهنگی، مبنای تعامل و فرآیند همکاری های اجتماعی و اقتصادی گسترده میان کشورهای حوزه تمدن ایران و تمدن نوروز قرار بگیرد و منافع جدید و موثری نصیب این کشورها نماید.
در این خصوص شایسته است تا صاحب نظران بر اساس ظرفیت و پتانسیل های آیین نوروز این جشنواره بزرگ فرهنگی راهکارهایی به منظور گسترش همکاری فرهنگی میان کشورهای حوزه ی تمدنی ایران پیشنهاد و ارئه دهند.
از آنجا که در ایران از احیای فرهنگ اسلامی و ایرانی سخن گفته می شود و کشور در برابر تهاجم فرهنگی و عوامل تضعیف خانواده قرار دارد، بایستی نوروز به شکل ویژه ای برپا شود و مسئولان مربوطه در برگزاری هر چه باشکوه تر آن بکوشند، انتظار می رود که شبکه های اجتماعی و اینترنتی که اینک نقش مهمی در آگاهی رسانی به افراد جامعه دارند، به بررسی ماهیت و فلسفه نوروز در جامعه بپردازند و در این امر به آگاهی بخشی بپردازند.
در روزگاری که بعضی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای درصددند اتحادیه‌ای مغایر با منافع ایرانیان و ایران زمین و در جغرافیا و طبیعت کشورها و ملت‌های منطقه نوروز تشکیل دهند و اختلاف بین ملت های ایران باستان ایجاد کنند، ظرفیت‌های فرهنگی اجتماعی حوزه تمدنی نوروز بستر خوبی برای وحدت، همبستگی و ایستادگی در برابر نظام سلطه و نگهبانی از فرهنگ مشترک ملت‌های منطقه است چرا که مردمان منطقه با اشتراکات فراوان تاریخی و فرهنگی و با آداب و رسوم خاص خود نوروز را گرامی می‌دارند و همراه با ایرانیان آن را جشن می گیرند.
امروزه شاهد آن هستیم که ایران به عنوان قطب‌های اصلی نوروز توسط کسانی که قصد ایران هراسی در جهان را دارند، مورد هجمه تاریخی قرار گرفته و شایسته است پاسخ آنان را با پیام نوروز و بر اساس آشتی بر محور طبیعت داده شود.
تقاضا از ایرانیان و فارس زبانان این است که همراه با جشن نوروز، تاریخ و تمدن ایران زمین را بشناسند.
وجود مشاهیر مشترک بین ایران و دیگر کشورهای حوزه تمدنی نوروز افتخاری است برای این منطقه.
مشاهیری مانند ابوعلی سینا، شیخ نجم الدین کبیری، فارابی، ابوسعید ابالخیر و زمخشری و ... مشترک بین کشورهای حوزه نوروز و تمدن ایران باستان هستند و همه کشورهای حوزه نوروز این را مشاهیر و بزرگان علم و ادب فارسی را به نیکی متعلق به خود می دانند.
امروزه فرهنگ و حوزه تمدنی نوروز و زبان فارسی در تمام زمینه ها در معرض خطر و تهدید واقع شده است، خطر و تهدید از سوی کشورهای زیاده طلب که تاریخ، فرهنگ و تمدنی ندارند و به دنبال منافع نامشروع مالی خود هستند و با کشورهای حوزه تمدن نوروز از راه هایی وارد مذاکره و همکاری شده و با دخالت در کشورهای حوزه نوروز، زبان فارسی، اشتراکات فرهنگی و اجتماعی حوزه تمدن کشورهای نوروزی را مورد تهدید جدی و خطر بزرگ قرار داده اند.
خطری که زبان فارسی را در حوزه تمدنی نوروز تهدید می‌کند بسیار بزرگ است و بر عهده همه ایرانیان است که نگذارند زبان فارسی و حوزه تمدن نوروز در خاستگاه خود تهدید شود.
طبق گزارش های منتشر شده در رسانه ها، برخی کشورهای بزرگ دنیا با تاسیس آزمایشگاه های امنیت زیستی و سلاح های بیولوزیکی در مناطق اطراف ایران و کار بر روی ژن و ژنتیک اقوام ایرانی و اقوام حوزه تمدنی نوروز به دنبال آسیب زدن و تهدید ریشه های تاریخی کشورها، ملت ها و اقوام حوزه ایران باستان هستند.
باید توجه نمود که امروز کل میهن عزیز ما ایران، حوزه تمدن نوروز و جغرافیای ایران باستان و ایران زمین و ملت های ساکن در آن یک حرم هستند، یک حرم مقدس، پس بر همگان است که با هوشمندی و خردمندی مراقب سلامت و آرامش ملت ها و سرزمین های حوزه تمدنی نوروز و ایران باستان باشند.
پیشنهاد تشکیل اتحادیه کشورهای حوزه تمدنی نوروز در جغرافیایی ایران باستان
البته تاریخ، تمدن و فرهنگ مشترک می‌تواند زمینه ساز روابط خوب کشورهای حوزه نوروز با یکدیگر باشد. بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های معنوی می تواند بسترهای لازم را برای ایجاد همگرایی و همبستگی بین کشورهای منطقه نوروز مهیا نماید.
اندیشه ها و همکاری های همگرایانه میان ملتها و واحد‌های سیاسی، تاریخ و قدمت بلندی دارد، ملت ها همیشه به دنبال جستجوی و تقویت عوامل پیونده دهنده و سامان بخش روابط بین خود شان بوده و هستند.
البته نباید از یاد برد که اندیشه بهره‌گیری از اشتراکات فرهنگی و اجتماعی، به منظور تقویت و سامان بخشیدن مناسبات فی بین از موضوعات کهن و با پیشنه بلندی تاریخ می باشد.
جشن نوروز یکی از آن زمینه‌ها و بسترهای معنوی و تاریخی است که می‌تواند با درون مایه‌های شگرف فرهنگی و تاریخی خود روابط ملتها و دولت‌های حوزه فرهنگ و تمدن نوروز را انسانی تر، منطقی تر و راهبردی تر بسازد.
نوروز یک رمز برای فرهنگ مشترک میان ملت‌های منطقه است.
کشورهایی که نوروز در فرهنگ‌شان ریشه دارد، شایسته است اتحادیه‌ای حول نوروز تشکیل دهند که بستری برای انواع همکاری‌ها باشد و بتوانند همبستگی منطقه‌ای را با نام و محور نوروز شکل دهند که هم به نفع کشورها و هم ملت های منطقه است.
به طور مختصر، آیین تاریخی و باستانی جشن نوروز، خصوصیات بسیار مهمی دارد که از چندین نظر قابل بررسی است:
جنبه مهمی از نوروز، جنبه نجومی آن است.
نوروز از نظر نجومی تحویل سال و تحول طبیعت می باشد. از آثار انتخاب اول بهار و اعتدال ربیعی به عنوان نوروز آن است که زمستان با همه مشکلاتش تمام شده و بهار آغاز شده است و این برای همه مردم دنیا مژده است.
ایرانیان مبنای شروع سال جدید خود را بر این مژده قرار داده‌اند که در آن روز و شب با هم برابر است و میان شب و روز، و سرما و گرما اعتدال وجود دارد، رد پایی از زمستان و پیغامی از تابستان. پیام این انتخاب رویش، سرسبزی و برکت است.
اهمیت انتخاب نوروز در هوشمندی ایرانیان در طول تاریخ بوده است. بهار تنها موسم رویش گیاه نیست، بلکه آغاز رشد ونمو حیواناتی است که انسان از آنها تغذیه می‌کند.
جنبه دیگری از نوروز، جنبه فرهنگی است.
نوروز در دوره اسلامی نیز همچنان به حیات خود ادامه داده است.
اسلام نه‌تنها مخالفتی با آن نداشته است، بلکه آن را همراهی نیز کرده است.
در احادیث آمده است که واکنش پیامبر به نوروز ایرانی طوری بوده است که آن را تأیید کرده‌اند.
در احادیث متعدد از امامان نیز اتفاقات معنوی بزرگی به نوروز نسبت داده شده است که خدا انسان و طبیعت را آفریده است.
این احادیث زمینه را برای ظهور نوروز در دوران اسلامی آماده می‌کرده است.
خلفای اموی و عباسی نیز غالباً نوروز را جشن می‌گرفتند و شاعران شعرهای بسیاری در مدح آن می‌سروده‌اند.
جنبه اجتماعی از جنبه های بسیار مهم نوروز می باشد.
به طور خلاصه، به‌لحاظ روان‌شناسی فردی و اجتماعی نوروز امید، شادی و همبستگی به‌همراه دارد.
جنبه مهم دیگر نوروز جنبه اقتصادی آن می باشد.
به طور مختصر می توان گفت: نوروز آثار اقتصادی گسترده‌ای نیز دارد و رونق اقتصادی را پدید می‌آورد.
اما جنبه هویتی نوروز:
درباره جنبه هویتی نوروز، قدمت و استمرار چند هزار ساله آن از نظر مبدأ قابل دفاع است، یعنی، اتفاق طبیعی و مبارکی است که به انسان و جهان حیات دوباره می‌بخشد.
مبدأ جشن نوروز نشانه قدرت الهی است.
توجه به این جشن توجه به خالق طبیعت است و دل‌نشین و دلپذیر است.
درباره جنبه هویتی نوروز، قدمت و استمرار چند هزار ساله آن از نظر مبدأ قابل دفاع است، یعنی، اتفاق طبیعی و مبارکی است که به انسان و جهان حیات دوباره می‌بخشد.
مبدأ جشن نوروز نشانه قدرت الهی است. توجه به این جشن توجه به خالق طبیعت است و دل‌نشین و دلپذیر است.
این سنت به‌‌جامانده از دوران قبل از اسلام است که بعد از اسلام منسوخ نشده است.
این نشانه تعامل و همکاری اسلام با سنت‌‌های غیرمسلمان است. اسلام سنت ایرانیان را نفی نکرد زیرا نشانه‌ای از کفر با خود نداشت و با توحید در تضاد نبود.
وجود نوروز در فرهنگ ایرانی و اسلامی و بقای آن مصداقی است از امکان همزیستی ایران و اسلام.
در سفره هفت‌سین قرآن می‌نهند و آغاز سال را با دعای تحویل سال و قرائت قرآن آغاز می‌کنند.
نوروز موجودیت ارزشمندی از فرهنگ ایرانی و اسلامی و وحدتی در میان اقوام ایرانی است.
هر کس با هر زبان، مرام و آیینی این جشن را محترم می‌شمارد.
و در نهایت و به طور خلاصه:
حوزه تمدن نوروز می تواند عامل قدرت ایران باشد.
از ویژگی های خوب نوروز، هر کسی با هر مرام و اعتقادی و طبقه اجتماعی با نوروز همراهی دارد و آن را گرامی می دارد.
نوروز از داشته های مقدس ایرانیان و سرمایه با ارزش ایران زمین می باشد.
نوروز سبب وحدت،همگرایی، انسجام، اتحاد و همبستگی ایرانیان است.
نوروز قابلیت پیوند با فرهنگ کشورهای دیگر را دارد.
نوروز سبب شکوفایی رفتارهای انسان دوستانه و ایجاد یک حس خوب و شاد در انسان ها می باشد.
نوروز فرهنگ مشترک بین کشورها و همراهی ملت ها حوزه تمدن نوروز را در پی دارد.
نوروز می تواند سبب ایجاد همکاری های مشترک فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با محوریت ایران باشد.
برگزاری سالانه و مشترک عید نوروز در بین کشورهای حوزه تمدن نوروز و تشکیل اتحادیه همکاری به هر نام در حوزه نوروز و به محوریت سرزمین مادری ایران سبب همگرایی و شکوفایی همکاری ها در بین ایرانیان و ملت های منطقه خواهد شد.
ایران با تمدنی باشکوه قدرت ملت سازی، فرهنگ سازی و تمدن سازی را دارد.
نوروز همراهی و پیوند ملت ها را در پی دارد.
آداب، رسم و رسوم، آیین، فلسفه، ریشه و تاریخچه نوروز باید به خوبی برای جهانیان و ملت های حوزه تمدنی نوروز مطرح و بازگو شود.
تلاش برای جهانی شدن آیین نوروز توسط کشورهای حوزه تمدن نوروز و با محوریت ایران باید صورت پذیرد.
اما به راستی تا به حال چقدر در استفاده از ظرفیت بی نظیر نوروز تلاش و کار شده است.
عید نوروز به عنوان یک میراث معنوی و تاریخی، از ظرفیت و زمینه های خوب معنوی و ارزشی برای رشد و تقویت روحیه همدلی و انسجام میان مردمان حوزه جغرافیایی نوروز برخوردار است و می‌تواند علاوه بر ایجاد پیوند فرهنگی موجب افزایش همکاری اجتماعی و اقتصادی میان کشورهای این منطقه از جغرافیایی زمین شود.
جلوه‌ها و نمودهای خاص معنوی ارزشی این جشن را می توان به خصوص در سه کشور فارسی زبان افغانستان، تاجکستان و ایران در قالب برنامه های تجلیل از نوروز مشاهده کرد.
نوروز در دنیا جلوه جهانی پیدا کرده است و دوبار در یونسکو با محوریت ایران و همراهی کشورهای دیگر در تنظیم قطعنامه از جمله آذربایجان، ترکیه، هند، چین، پاکستان، افغانستان و تاجیکستان و ... همکاری صورت گرفته و نمونه‌ای از میراث ناملموس ثبت شده است.
شایسته است نوروز این آیین و سنت دیرینه، تاریخی و ارزشمند ایران باستان، با شکوه هرچه تمام تر گرامی و پاس داشته شود و رابطه انسانی نیک ناشی از جشن نوروز و همگرایی فرهنگی و اجتماعی آن به مانند چراغی در میان ملت های جهان بدرخشد.
منابع استفاده شده:
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2
https://www.pasokh.org/fa/Question/View/9719
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86
https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3188425
http://www.buali.ir/fa/article/326
https://www.khabaronline.ir/news/1367112
https://www.borna.news/fa/tiny/news-826049
https://www.hawzahnews.com/news/444027
https://civilica.com/doc/433200
https://www.aparat.com/v/EnvQ4
https://aaligard.ir/one-of-the-most-original-iranian-celebrations
http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=139384
https://www.imna.ir/news/479756
https://www.irna.ir/news/84255999
https://hawzah.net/fa/Article/View/97819
https://www.ricac.ac.ir/news/3494
http://ensani.ir/fa/article/424247
https://www.yjc.news/fa/news/6867826
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C_%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2
https://www.yjc.news/fa/news/7535743
https://www.yjc.news/fa/news/8087595
