آرینا خبر - سیگار کشیدن می‌تواند به طور جدی بر باروری، بارداری و شیردهی تأثیر منفی بگذارد. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می‌توانند به سیستم تولید مثل آسیب برسانند و منجر به مشکلات باروری شوند. 

 دکتر حسن صیامیان

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران

مشاور رئیس دانشگاه و مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشت درمانی مازندران

دکتر لطف‌الله داودی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مازندران

مشکلات سیگار کشیدن در مردان و زنان به شرح زیر است:

تأثیر سیگار بر باروری مردان

• کاهش تعداد اسپرم‌ها
• کاهش تحرک اسپرم‌ها
• افزایش اسپرم‌های غیرطبیعی
• افزایش احتمال ناباروری

تأثیر سیگار بر باروری زنان

• اختلال در عملکرد تخمدان‌ها
• تغییرات هورمونی
• عادت ماهانه نامنظم
• کاهش احتمال باروری

تأثیر سیگار بر بارداری

• افزایش خطر سقط جنین
• افزایش خطر زایمان زودرس
• کم وزنی نوزاد
• افزایش خطر مرگ و میر نوزاد

تأثیر سیگار کشیدن در دوران بارداری

سیگار کشیدن در دوران بارداری، مهم‌ترین عامل خطر قابل تغییر برای نتایج نامطلوب زایمان است که شامل موارد زیر می‌شود:

• زایمان مرده (natimorto)
• سقط جنین (aborto espontâneo)
• زایمان زودرس (parto prematuro)

سیگار کشیدن در دوران بارداری می‌تواند عوارض جدی برای سلامت مادر و جنین به همراه داشته باشد. با کاهش یا ترک این عادت، می‌توان خطر این عوارض را به طور قابل توجهی کاهش داد و به بهبود سلامت مادر و نوزاد کمک کرد.

 تأثیر سیگار بر شیردهی

• کاهش تولید شیر مادر
• کاهش کیفیت شیر مادر
• انتقال مواد سمی به شیر مادر

تأثیر سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم در دوران بارداری

منبع: Zhao L و همکاران. تأثیر سیگار کشیدن والدین بر ریسک نقص‌های قلبی مادرزادی در فرزندان: متاآنالیز به روز شده مطالعات مشاهده‌ای. 2020؛ RCP. پنهان در معرض دید: درمان وابستگی به دخانیات در NHS. 2018؛ Pineless BL و همکاران. مرور نظام‌مند و متاآنالیز سقط جنین و قرار گرفتن مادر در معرض دود دخانیات در دوران بارداری. 2014؛ RCP و RCPCH. سیگار کشیدن غیرفعال و کودکان. 2010در مقایسه با سال 2017/18، تخمین زده می‌شود که اگر هدف دولت برای کاهش نرخ سیگار کشیدن در دوران بارداری به 6% یا کمتر تا سال 2022 محقق شود، منجر به موارد زیر خواهد شد:

• 45 تا 73 مورد کاهش مرگ جنین
• 11 تا 25 مورد کاهش مرگ نوزادی
• 482 تا 766 مورد کاهش زایمان زودرس
• 1455 تا 2407 مورد کاهش تولد نوزادان با وزن کم
• 7 تا 11 مورد کاهش مرگ ناگهانی نوزاد

استفاده از قرص‌های ضدبارداری ترکیبی (Combined Oral Contraceptives - COCs) با افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی در زنان همراه است. این خطر به ویژه در زنان جوان که سیگار نمی‌کشند، نسبتاً پایین است و به همین دلیل، مزایای استفاده از این قرص‌ها معمولاً بر خطرات آن‌ها می‌چربد. اما زنانی که سیگار می‌کشند، در معرض خطر بالاتری برای ایجاد لخته‌های خونی در رگ‌ها و عروق (ترومبوز وریدی و شری) قرار دارند.

خطرات و توصیه‌ها

1. 1.      استفاده از قرص‌های ضد بارداری ترکیبی (COCs) می‌تواند خطر ابتلا به حوادث قلبی و عروقی را افزایش دهد، به ویژه در زنانی که سیگار می‌کشند یا فشار خون بالایی دارند. در این گروه از زنان، خطر سکته قلبی ممکن است تا ۱۰ برابر افزایش یابد.
2. 2.      توصیه به عدم سیگار کشیدن: به تمامی زنانی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند، به ویژه آن‌هایی که سیگار می‌کشند، توصیه می‌شود که از سیگار کشیدن پرهیز کنند تا خطرات مربوط به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهند.
3. 3.      زنان بالای ۳۵ سال که از قرص‌های ضدبارداری ترکیبی استفاده می‌کنند، به طور خاص در معرض خطر بیشتری برای لخته شدن خون در وریدها و سکته مغزی هستند.

در نهایت، مشاوره پزشکی و بررسی دقیق شرایط فردی هر زن قبل از شروع یا ادامه استفاده از قرص‌های ضدبارداری ترکیبی ضروری است تا خطرات به حداقل برسد و مزایای این روش کنترل بارداری به حداکثر برسد.

 Lucy Lyus, Policy and Research Manager, The Lullaby Trust. Impact of smoking on future rates of stillbirth, neonatal and infant mortality and poor birth outcomes in England. June 2018.

Mello PR, Pinto GR, Botelho C. Influência do tabagismo na fertilidade, gestação e lactação [The influence of smoking on fertility, pregnancy and lactation]. J Pediatr (Rio J). 2001 Jul-Aug;77(4):257-64. Portuguese. doi: 10.2223/jped.232. PMID: 14647856.

Pomp ER, Rosendaal FR, Doggen CJ. Smoking increases the risk of venous thrombosis and acts synergistically with oral contraceptive use. Am J Hematol. 2008 Feb;83(2):97-102.

Roach RE, Helmerhorst FM, Lijfering WM, Stijnen T, Algra A, Dekkers OM. Combined oral contraceptives: the risk of myocardial infarction and ischemic stroke. Cochrane Database of Systematic Reviews. 2015(8).

Shufelt CL, Bairey Merz CN. Contraceptive hormone use and cardiovascular disease. J Am Coll Cardiol. 2009;53:221–31.

Smoking, Pregnancy and Fertility. Dec. 2021. Smoking, Pregnancy and Fertility - ASH