آرینا خبر – رامین حسن زاده - همایش ایران سرزمین گل محمدی با هدف بررسی علمی و فرهنگی گل محمدی در جایگاه گل ملی ایران و با حضور استادان و پژوهشگران برجسته کشور و صاحب‌نظران حوزه‌های طب ایرانی، هنرهای زیبا، باستان‌شناسی، ادبیات و کشاورزی و به همت آقای دکتر ایرج رستگار رئیس موزه گل محمدی ایران و رئیس مرکز بیوتکنولوژی دکتر رستگار و همکاری آقای دکتر مقصود شاهی کارشناس برنامه ریزی وزارت جهاد کشاورزی و پژوهشگر در حوزه توسعه بازار گل محمدی و همکاری و همراهی دیگر اساتید برجسته و به میزبانی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در روز سه شنبه 27 آبان ماه برگزار شد.

در این همایش دکتر محمد حسین آیتی رئیس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران به مزیت، تنوع، ارزش افزوده و گردش مالی بسیار بالا گیاهان دارویی و گل محمدی در دنیا اشاره داشتند و خواستار تلاش برای بدست آوردن جایگاه ایران در تجارت گیاهان دارویی و گل محمدی شدند و گفتند که: ایران به رغم آنکه دارای ۲۳۰۰ گونه گیاهان دارویی است اما جایگاه خود را در این بازار جهانی پیدا نکرده است.

دکتر آیتی ایران را دارای پشتوانه علمی و فرهنگی عمیقی در حوزه طب سنتی بر شمرد و نبود راهبرد ملی، نبود صنایع فرآوری مناسب و ضعف برندسازی را از چالش‌های حوزه گل محمدی عنوان کرد.

وی گل محمدی را ظرفیت بی‌نظیر در توسعه صادرات و ایجاد ارزش افزوده برای کشور نام بردند و گل محمدی را محصولی استراتژیک با مزیت مطلق برای ایران دانستند.

دکتر ایرج رستگار دبیر این همایش، گل محمدی را بخشی از هویت تاریخی و میراث فرهنگی ایران مطرح نمود و ایران را خاستگاه و کانون تنوع ژنتیکی گل محمدی در جهان نام برد که گل محمدی از ایران به عثمانی و سپس به سوریه و از آنجا به اروپا رفته است و هم اکنون ایران بزرگترین سطح کشت گل محمدی را در سطح جهان دارد.

با اشاره به اهمیت اقتصادی و فرهنگی گل محمدی، خواستار حمایت جدی دستگاه های اداری از تولیدکنندگان و تلاش برای معرفی جهانی گل محمدی به عنوان یک گنجینه ملی شدند.

دکتر رستگار برگزاری همایش ایران سرزمین گل محمدی در دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران را با هدف معرفی و اثبات ظرفیت‌های بی‌بدیل ایران در حوزه تولید گل محمدی و ضرورت انجام ثبت جهانی آن در حوزه‌های مختلف از جمله ثبت جهانی آداب و رسوم و جغرافیای گل محمدی بیان نمودند و ثبت جهانی گل محمدی در سازمان یونسکو به نام ایران که قدمت بیش از 7 هزار ساله دارد را ضرورت جدی برشمردند و خواستار صیانت از گل محمدی ایران به عنوان صیانت از یکی از گنجینه های ارزشمند میراث فرهنگی و ملی ایرانیان شدند.

وی گل محمدی را گنجینه ملی ایران با عطر دل‌انگیز و خواص بی‌شمار بر  بیان نمودند که سال‌ها در اقلیم‌های مختلف ایران کشت و مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما متاسفانه، آن‌گونه که شایسته این محصول ارزشمند است، در سطح جهانی به نام کشور ایران معرفی نشده و جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.

دکتر رستگار ایران را به دلیل داشتن تنوع اقلیمی و برخورداری از آب و هوای مناسب در بسیاری از مناطق، بستر بسیار خوبی برای کشت و کار انواع گل‌ها به ویژه گل محمدی نام برد که این ظرفیت می‌تواند با سرمایه‌گذاری هدفمند و حمایت از تولیدکنندگان و تجار – ایران را به یکی از قطب‌های اصلی تولید، فرآوری و صادرات محصولات عطری و گیاهان دارویی و گل محمدی در جهان تبدیل کند.

وی با تاکید بر ضرورت دستیابی به بازارهای جدید جهانی گل محمدی گفتند که: توجه به فرآوری‌های ثانویه گل محمدی همچون اسانس، کانکریت و ابسلوت می تواند از مولفه‌های اصلی تقویت بازار صنعت گل محمدی باشد چرا که امکان استفاده از آنها در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی را فراهم می کند و در عین حال بازارهای جدیدی را با ارزش افزوده خوب پیش روی صنعت گیاهان دارویی ایران قرار می دهد.

دکتر رستگار یکی از مطالبات ملی را درج نقش گل محمدی روی اسکناس برشمرد که با وجود بیش از یک دهه پیگیری هنوز به نتیجه نرسیده است و نتیجه این شده که کشورهای ترکیه،‌عربستان و سوریه این گیاه ایرانی الاصل را به نام خودشان ثبت کرده‌اند.

وی با انتقاد از کمبود پژوهش‌های علمی و دانشگاهی در حوزه گل محمدی گفت: با وجود اینکه گل محمدی، گل ملی ایران است ولی در رشته‌های مختلف مانند: هنر، باستان‌شناسی، ادبیات، طب ایرانی، معماری و اقتصاد، تحقیقات ما در این حوزه فقیر است در حالی که داده‌ها و ظرفیت‌های فراوانی برای پژوهش در زمینه گل محمدی در دسترس داریم.

دکتر الهام فتاحی‌فر مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی وزارت جهاد کشاورزی از افزایش برنامه‌های حمایتی دولت در حوزه زعفران، گل محمدی و دیگر محصولات راهبردی در حوزه گیاهان دارویی خبر داد و گفت: فرآیند ثبت جهانی گل محمدی نیز با محوریت مراجع ذی‌صلاح کشور در دستور کار قرار دارد.

وی مهم‌ترین سیاست وزارت جهاد کشاورزی را تکمیل زنجیره ارزش و حرکت از فروش محصول خام به سمت تولید مواد موثره با ارزش افزوده بالا عنوان کرد.

دکتر فتاحی فر افزود: اکنون بخش زیادی از گل محمدی کشور به گلاب تبدیل می‌شود در حالی‌که تولید اسانس‌های دارویی و آرایشی می‌تواند ارزش افزوده بسیار بالاتری ایجاد کند.

وی از ایجاد زیرساخت برای پالایشگاه‌های گیاهان دارویی با فناوری‌های نو خبر داد و گفتند: زیرساخت‌های واحد‌های صنعتی در چند استان فراهم شده و تلاش می‌کنیم تا پایان برنامه هفتم این واحد‌ها به بهره‌برداری برسند.

مدیرکل دفتر امور گلخانه، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی وزارت جهادکشاورزی درباره تاخیر در ثبت جهانی گل محمدی نیز افزود: گلاب ایران در سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) ثبت شده و بخش خصوصی نیز به‌طور جدی پیگیر ثبت زعفران ایران است.

به گفته فتاحی‌فر، ثبت جهانی گل محمدی در دستور کار قرار گرفته و هدف از برگزاری همایش ایران، سرزمین گل محمدی نیز ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌ها و آغاز روند رسمی ثبت این محصول می باشد و برای پیشبرد این هدف، همکاری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان ثبت اسناد کشور و مرکز مالکیت فکری و سایر مراجع ذی‌ربط ضروری است.

وی افزوده در حال جمع‌آوری مستندات گل محمدی هستیم و امیدواریم فرآیند ثبت جهانی آن به‌زودی آغاز شود.

منابع:

https://borna.news/009ZYM

https://www.pana.ir/fa/tiny/news-1635878

https://iranredrose.com/event404/

https://vsca.tums.ac.ir/ZtyQo

https://spm.tums.ac.ir/ZbWQo

https://tn.ai/3450768

https://irna.ir/xjVZBT

https://www.pana.ir/fa/tiny/news-1635881

https://www.iribnews.ir/00NcgN

https://www.mehrnews.com/news/6660096

https://www.yjc.ir/fa/news/9026751

https://www.pana.ir/fa/tiny/news-1635815

https://farsnews.ir/Behruz_noori/1763453068850108666

https://armaneghtesadi.com/951007/1404/08/27

https://www.tahlilbazaar.com/news/377803

https://www.mehrnews.com/news/6660277

https://www.yjc.ir/00bsGl

https://farsnews.ir/Behruz_noori/1763455075643210016